İçinde bulunduğumuz yeni dünya düzeninde küreselleşme sürecinin de etkisiyle ülke ekonomilerinde önemli dalgalanmalar yaşanmaktadır. Bu dalgalanmalar sonucu oluşan dengesizlikleri gidermek adına günümüz devletlerinin, gelişmişlik seviyeleri ne olursa olsun, mevcut iktisadi yapıları çerçevesinde ekonomiyi denetlemek ve düzenlemek gibi bir görevi mevcuttur. Bunu yaparken kendi gelir ve gider kalemlerini yönetebilmek amaçlı bir takım ekonomik araçlardan faydalanırlar. İşte devletin ekonomiye müdahale edebildiği araçlardan bir tanesi de teşviklerdir. Bu yazımda sizlere ülkemizdeki teşvik sistemi ve idaremizdeki teşvik uygulamaları hakkında bilgi vermeye çalışacağım.

Ülkemizde yatırım teşvik sistemi ilk olarak 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı resmi gazetede yayımlanan ‘Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ ile yürürlüğe girmiştir. (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120619-1.htm)

Bu sistemin amacı;

1-    Kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi,

2-    Üretim ve istihdamın artırılması, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma-geliştirme (AR-GE)  içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi,

3-    Uluslararası doğrudan yatırımların artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması,

4-    Kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi,

5-     Farklı biçimlerde kullanılan teşvikler sayesinde yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı konjektürel dalgalanmaların şiddetinin azaltılması, dalgalanmaların süresi kısaltılarak ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin hafifletilmesi,

6-    İster yatırım ister ihracat olsun teşviklerin temel hedefi, uzun vadede kıt kaynakların ülke ekonomisi yararına yönlendirilmesi yoluyla halkın refah seviyesinin yükseltilmesidir.

Yatırım teşvik sisteminde destek unsurları;

KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta prim işveren desteği, faiz veya kar payı desteği, yatırım yeri tesisi, KDV iadesi, gelir vergisi stopajı desteği ve sigorta primlerinden (işçi hissesi desteği) oluşmaktadır.

Yatırım teşvik sisteminden kimler faydalanabilir?

·      Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları,

·      Kamu kurum ve kuruluşları,

·      Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,

·      Dernekler ve vakıflar,

·      Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri

(https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri)

Yatırım teşvik sistemine nasıl müracaat edilir?

Yatırım teşvik belgesine ilişkin müracaatlar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen, Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS) adlı web tabanlı uygulaması aracılığıyla gerçekleştirilir.

 Yalnızca nitelikli elektronik sertifika sahibi olan ve yetkilendirme başvurusu talebi Bakanlıkça onaylanmış kişiler E-TUYS aracılığıyla yatırım teşvik işlemlerini yürütmek üzere sisteme erişebilmektedir. Bu nedenle, yatırımcıların ilk etapta yetkilendirme işlemini gerçekleştirmek üzere gerekli belgeleri hazırlayarak müracaat etmeleri gerekmektedir.

Yatırım teşvik sisteminin KOSKİ Uygulaması

İdaremiz, yatırım teşvik sisteminden ilk olarak Ağustos 2013 tarihli ve 111387 sayılı yatırım teşvik belgesi ile yararlanmış olup, 22.07.2013 ile 22.07.2016 tarihleri arasında yaklaşık 15 milyon TL’lik yerli makine ve teçhizat alımlarında bulunmuş, yüzde 18 KDV istisnasından faydalanarak yaklaşık 2,6 milyon TL tasarruf etmiştir.

İkinci olarak Nisan 2017 tarihli ve 129242 sayılı yatırım teşvik belgesi ile yararlanmış olup, 14.04.2017 ile 14.04.2020 tarihleri arasında yaklaşık 14 milyon TL’lik yerli makine ve teçhizat alımlarında bulunmuş yüzde 18 KDV istisnasından faydalanarak yaklaşık 2,5 milyon TL tasarruf etmiştir.

Son ve üçüncü olarak 15.04.2021 tarih, 522831 sayılı yatırım teşvik belgesiyle 14.04.2021 ile 14.04.2023 tarihleri arasında 47 milyon TL’lik yerli makine ve teçhizat alımlarında yüzde 18 KDV istisnasından faydalanarak 8,5 milyon TL’lik tutarın bütçemizde kalması planlanmaktadır.

15.04.2023 tarihine kadar geçerli olacak yeni yatırım teşvik belgesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın E-TUYS siteminden yararlanılarak çok kısa bir süre içerisinde alınmıştır. Bizlerin görevi bu tür imkanların sağladığı avantajlar ile birlikte azim ve kararlılıkla çalışmalarımıza devam etmek, idaremizin etkin mali yönetimine katkıda bulunmaktır.